Buồng trứng của nữ giới suy giảm theo tuổi tác, từ hàng triệu quả lúc sinh ra còn chưa đến 100 quả khi mãn kinh.
Bé gái sơ sinh có hàng triệu trứng
Trứng chưa trưởng thành được gọi là tế bào trứng. Chúng nằm trong các nang (các túi chứa đầy chất lỏng) trong buồng trứng cho đến khi trưởng thành. Tế bào trứng lớn lên thành một noãn bào và phát triển thành một noãn hay trứng trưởng thành.
Ở giai đoạn đầu của bào thai, một bé gái có khoảng 6 triệu tế bào trứng trong buồng trứng. Số lượng tế bào trứng giảm dần đến khi đứa trẻ sinh ra còn lại 1-2 triệu quả. Đây là tất cả số trứng mà một nữ giới có bởi không có trứng mới được tạo ra trong suốt cuộc đời.
Khi đến tuổi dậy thì, bé gái chỉ còn 300.000-400.000 trứng, do có hơn 10.000 trứng chết mỗi tháng trước thời điểm này.
Lý do trẻ sơ sinh không có kinh nguyệt
Dù bé gái sơ sinh có hai buồng trứng, chu kỳ kinh nguyệt chỉ xảy ra vào tuổi dậy thì. Lúc này, vùng dưới đồi trong não mới bắt đầu sản xuất hormone giải phóng gonadotropin (GnRH). Hormone này kích thích tuyến yên sản xuất hormone kích thích nang trứng (FSH). FSH bắt đầu quá trình phát triển trứng và khiến nồng độ estrogen tăng cao.
Kinh nguyệt thường bắt đầu khoảng hai năm sau khi mô vú xuất hiện ở bé gái, sau đó phát triển thành vú. Độ tuổi có kinh trung bình là 12 tuổi, nhưng có thể bắt đầu sớm hơn từ 8 tuổi và có ở hầu hết bé gái 15 tuổi.
1.000 quả trứng chết mỗi tháng sau dậy thì
Khi các nang trứng trưởng thành, chúng trở nên nhạy cảm với các hormone trong chu kỳ kinh nguyệt. Hằng tháng, cơ thể chọn một nhóm trứng để giải phóng. Một quả trứng cuối cùng sẽ trở thành nang trội.
Nang trứng chứa một quả trứng rụng trong tháng đó và tượng trưng cho cơ hội thụ thai duy nhất của nữ giới. Một số trường hợp ngoại lệ, có nhiều hơn một quả trứng rụng dẫn tới đến sinh đôi. Những quả trứng khác trong nhóm chưa được chọn đều bị teo, tức chết đi. Chu kỳ này diễn ra hằng tháng và tiếp tục cho đến khi mãn kinh, người phụ nữ không còn trứng.
Theo bác sĩ Sherman Silber, tác giả cuốn “Đánh bại đồng hồ sinh học của bạn”, sau khi có kinh, một phụ nữ sẽ mất khoảng 1.000 quả trứng non mỗi tháng.
Lượng trứng giảm mạnh sau 30 tuổi
Theo Cao đẳng Sản phụ khoa Mỹ (ACOG), khi bước sang tuổi 30, khả năng sinh sản của phụ nữ bắt đầu giảm với tốc độ tăng lên sau 35 tuổi. Khi bước sang tuổi 40, lượng trứng chỉ còn chưa đến 10% so với trước khi sinh.
Không có con số cụ thể về số lượng trứng còn lại ở phụ nữ trong độ tuổi 40. Một số yếu tố nhất định như hút thuốc cũng có thể gây giảm lượng trứng.
Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Mỹ, phụ nữ tiền mãn kinh trên 40 tuổi có chưa tới 5% cơ hội mang thai trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Độ tuổi mãn kinh trung bình, khi chu kỳ kinh nguyệt dừng lại là khoảng 51 tuổi. Một số người mãn kinh sớm hơn, còn một số muộn hơn. Ở thời kỳ mãn kinh, buồng trứng còn ít hơn 100 quả trứng.
Khi hết nguồn cung cấp trứng, buồng trứng sẽ ngừng sản xuất estrogen và phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh. Thời điểm mãn kinh phụ thuộc vào số lượng trứng khi sinh ra và tốc độ rụng trứng của mỗi người. Điều đó có nghĩa là nữ giới với số lượng trứng lớn hơn vẫn có khả năng sinh con tự nhiên ở độ tuổi giữa 40 hoặc thậm chí cuối 40.
Trong khi đó, có những phụ nữ ở độ tuổi 30 có tốc độ rụng trứng nhanh hơn do một số nguyên nhân, gây suy buồng trứng và mãn kinh sớm, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Tuổi tác quyết định chất lượng trứng
Khi phụ nữ già đi, không chỉ số lượng mà chất lượng trứng cũng giảm. Trước khi rụng trứng mỗi tháng, trứng bắt đầu phân chia.
Theo ACOG, những quả trứng cũ dễ mắc lỗi hơn trong quá trình phân chia, khiến chúng có nhiều khả năng chứa các nhiễm sắc thể bất thường. Khi chất lượng trứng giảm, vật liệu di truyền bị hư hỏng nhiều hơn và khó có thể sửa chữa được. Khi trứng và tinh trùng kết hợp để tạo thành phôi, nguy cơ bất thường về nhiễm sắc thể hoặc bất thường về di truyền cao hơn.
Đây là lý do tại sao phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ sinh con dị tật lớn hơn. Bất thường nhiễm sắc thể là nguyên nhân phổ biến nhất gây chấm dứt sớm thai kỳ.
